Farmakogenetyka - Farmakogenomika

Spisu treści:

Farmakogenetyka - Farmakogenomika
Farmakogenetyka - Farmakogenomika

Wideo: Farmakogenetyka - Farmakogenomika

Wideo: Farmakogenetyka - Farmakogenomika
Wideo: Фармакогенетика, фармакогеномика. Нежелана реакция към лекарства - 2 част 2024, Marzec
Anonim

Farmakogenetyka - Farmakogenomika

Skuteczność leków (tzw. „Farmaceutyków”) zależy nie tylko od odpowiedniego mechanizmu działania i podawanej dawki, ale także od metabolizmu leku w organizmie. Centralnym organem w tym kontekście jest wątroba. Oprócz funkcji związanej z wytwarzaniem żółci, wątroba pełni na ogół ważne funkcje w metabolizmie (tak zwany „metabolizm”). Z jednej strony wpływa to na metabolizm żywności, która na ogół składa się z białek, węglowodanów, tłuszczów, a także witamin i pierwiastków śladowych. Z drugiej strony wątroba metabolizuje również substancje, takie jak leki, leki, toksyny i wiele innych. Z tego powodu wątroba odgrywa ważną rolę w odtruwaniu organizmu (tzw. „Biotransformacja”).

nawigacja

  • Kontynuuj czytanie
  • więcej na ten temat
  • Porady, pliki do pobrania i narzędzia
  • Farmakogenetyka: co to jest?
  • Farmakogenomika: co to jest?

Ponieważ metabolizm wątrobowy nie u każdego przebiega dokładnie tak samo, takie różnice (np. W zakresie szybkości metabolizmu wątrobowego) mogą również wpływać na skuteczność leków:

  • U osób z szybkim metabolizmem wątrobowym (tak zwanych „szybko metabolizujących”) niektóre leki mogą być rozkładane i wydalane szybciej, przez co w niektórych przypadkach leki te są mniej skuteczne.
  • U osób z wolniejszym metabolizmem wątrobowym (tzw. Wolno metabolizujące) w organizmie mogą gromadzić się pewne leki, przez co mogą one w niektórych przypadkach być zbyt skuteczne (zwiększone występowanie skutków ubocznych leków), a nawet w sensie toksyn („toksyczne”).
  • Ponadto istnieją również leki, które ze względu na ich skuteczność terapeutyczną muszą najpierw zostać przekształcone w formę aktywną w wyniku metabolizmu wątroby. W takich przypadkach opóźniony metabolizm wątroby może oznaczać, że odpowiedni lek jest słabo lub wcale nie jest skuteczny dla zainteresowanej osoby.

Metabolizm wątroby podlega zasadniczo licznym czynnikom wpływającym. Z jednej strony niektóre pokarmy mogą opóźniać metabolizm wątroby (np. Sok grejpfrutowy czy pomarańczowy) lub go przyspieszać (np. Dziurawiec). Z drugiej strony, rolę odgrywają tu także wrodzone („genetyczne”) zmienności (tak zwane czynniki dziedziczne) metabolizmu wątroby.

Badania medyczne materiału genetycznego pod kątem metabolizmu leków nazywane są „farmakogenetyką” lub „farmakogenomiką”.

Farmakogenetyka: co to jest?

Termin farmakogenetyka odnosi się przede wszystkim do związku między zmiennością poszczególnych genów a skutecznością lub toksycznością leków u konkretnej osoby, co jest podsumowane terminami „medycyna spersonalizowana” lub „zindywidualizowana”.

Dlatego medyczne cele farmakogenetyki obejmują:

  • przewidywanie skutków leku u konkretnej osoby,
  • odpowiednie indywidualne dostosowanie dawki leku,
  • optymalizacja indywidualnej zależności między dawką leku a jego skutecznością
  • zapobieganie niepożądanym lub toksycznym skutkom ubocznym odpowiedniego leku.

Farmakogenomika: co to jest?

W kontekście farmakogenomiki związek między dziedzicznością („genetyka”) a nauką o lekach („farmakologia”) jest badany szerzej i nie odnosi się już do indywidualnych wariacji genetycznych i jednostek, ale do wszystkich aspektów i powiązań między składem genetycznym a skutkami leków na ciele.

Jednym z najważniejszych układów enzymatycznych biorących udział w biotransformacji leków jest układ enzymatyczny cytochromu P450. System ten składa się z dużej liczby pojedynczych enzymów, z których ponad 90 procent jest aktywnych w komórkach wątroby człowieka. Ponadto wiele z tych enzymów znajduje się również w jelicie cienkim, gdzie również rozwijają swoje funkcje związane z metabolizmem leków.

W ramach badań genetycznych enzymów cytochromu P450 przeprowadza się zwykle ukierunkowane poszukiwanie pewnych, już znanych odmian genetycznych - tak zwane „genotypowanie”. Oznacza to, że cały układ enzymatyczny cytochromu P450 pacjenta nie jest badany w kontekście farmakogenetyki. Zamiast tego, w zależności od kwestii medycznych i planowanej terapii lekowej, przeprowadza się ukierunkowaną analizę składu genetycznego tylko poszczególnych enzymów cytochromu P450 całego tego układu enzymatycznego.

Poszczególne enzymy (tak zwane „izoenzymy”) układu enzymatycznego cytochromu P450 (w skrócie „CYP”) są podzielone na ponumerowane rodziny enzymów i podrodziny oznaczone literami. Na przykład enzym „CYP2C9” jest tym

  • Izoenzym cytochromu P450 numer „9”,
  • od odpowiedniego numeru rodziny „2”
  • i odpowiednią podrodzinę „C”.

W związku z badaniem składu genetycznego tych enzymów przeprowadza się analizę wariantów genów (tak zwanych „alleli”) odpowiednich izoenzymów, z wykryciem niektórych alleli (liczba alleli oddzielona gwiazdką „*”) na przykładzie izoenzymu CYP2C9 w medycynie Wyniki laboratoryjne oznaczono w następujący sposób:

  • Występowanie lub pozytywne dowody na istnienie normalnego wariantu genu CYP2C9 * 1 lub
  • Występowanie lub pozytywne dowody na istnienie wariantu genu CYP2C9 * 2 i / lub CYP2C9 * 3 o obniżonej aktywności enzymatycznej.

Oprócz układu enzymatycznego cytochromu P450 istnieje szereg innych układów enzymatycznych, które odgrywają rolę w biotransformacji leków i mogą być przedmiotem badań farmakogenetycznych w przypadku niektórych zagadnień medycznych. Należą do nich na przykład następujące enzymy:

  • Dehydrogenaza dihydropirymidynowa (rozpad 5-fluorouracylu),
  • Metylotransferaza tiopuryny (rozkład tiopuryn),
  • Reduktaza epoksydowa witaminy K (enzym metabolizmu witaminy K),
  • UDP-glukuronozylotransferaza (degradacja irynotekanu)
  • i wiele więcej

Ponadto istnieją inne systemy transportu, regulacji i interakcji związane z białkami w organizmie, które odgrywają rolę w odniesieniu do skuteczności i toksyczności leków i mogą być badane genetycznie przed odpowiednią terapią pod kątem pewnych zagadnień medycznych. Jak wspomniano powyżej, wszystkie te zależności są podsumowane pod wspólnym terminem farmakogenomika i będą w coraz większym stopniu reprezentować ważne priorytety w badaniach klinicznych i farmakologicznych w przyszłości.